BAZA WIEDZY

Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli – oznacza system organizacji działań w firmach mających do czynienia z żywnością, służący zapewnieniu jej bezpieczeństwa zdrowotnego. System HACCP tworzy się indywidualnie dla każdego zakładu, uwzględniając specyfikę prowadzonej tam działalności.

Okres letni sprzyja pojawianiu się w lasach i ogrodach kleszczy, które stanowią poważne zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi. Krew kręgowców jest im potrzebna do przekształcenia się w dorosłą postać oraz do przeprowadzenia procesu rozmnażania. Zazwyczaj żywią się krwią zwierząt leśnych, małych gryzoni oraz ptaków, jednak równie chętnie korzystają z ludzkiej krwi, jeśli nie napotkają lepszego dla siebie źródła pożywienia. Jak skutecznie zwalczać kleszcze, tak, aby nie stanowiły one zagrożenia dla ludzi?

 

Kleszcz (łac. Ixodida)

Kleszcze należą do rzędu pajęczaków z podgromady roztoczy. Dzielą się na kleszcze miękkie (obrzeżkowate) oraz twarde (kleszczowate i Nuttalliellidae). Kleszcze miękkie, w porównaniu do kleszczy twardych, nie posiadają pancerza z chitynowych płytek, dającego im większą ochronę. Wszystkie rodzaje kleszczy są czasowymi pasożytami zewnętrznymi kręgowców, co oznacza, że żywią się płynami ustrojowymi żywiciela przebywając na jego powierzchni. Od innych roztoczy różnią się posiadaniem z obu stron otworu gębowego narządów służących do ssania krwi oraz dużymi rozmiarami, jakie osiąga dorosły osobnik. Na całym świece znanych jest około 900 gatunków kleszczy, z czego 20 żyje w Polsce.

 

Życie owadów

W ciągu swojego życia kleszcze przechodzą kilka przemian, zwanych lnieniem. Samica kleszcza składa jaja, z których wyłaniają się niewielkie larwy. Pozostają one przy żywicielu do momentu nasycenia się pokarmem, po czym odpadają i przeistaczają się w większa postać – nimfę. Opita krwią nimfa staje się następnie dorosłym osobnikiem, gotowym do rozmnażania.

 

Występowanie

Utrzymująca się temperatura powietrza w granicach 10 stopni Celsjusza sprzyja uaktywnianiu się kleszczy. Najczęstszym miejscem występowania tych pasożytów są lasy, pola oraz ogrody, lecz coraz częściej można je spotkać również w mieście. Miejskie kleszcze stanowią niekiedy nawet większe zagrożenie niż te występujące w lasach. Kleszcze przenoszą dwie bardzo groźne choroby: boreliozę oraz kleszczowe zapalenie mózgu. Kleszcze zamieszkujące tereny miejskie przenoszą dodatkowo nie tylko choroby odkleszczowe, lecz mogą również powodować paraliż uniemożliwiający oddychanie, a niekiedy nawet wstrząs anafilaktyczny. Największe zagrożenie ugryzieniem kleszcza występuje na obrzeżach lasów i łąk oraz w wysokich trawach w okolicach jezior. Kleszcze maja zdolność do wspinania się na wysokość nawet 1,5 m po trawach, drzewach czy krzewach. Atakują ofiarę po zapachu – wyczuwają pot wydzielany przez kręgowce oraz dwutlenek węgla z wydychanego powietrza. Co ciekawe, najczęściej występujące w Polsce kleszcze pospolite, odpowiedzialne za przenoszenie chorób, wybierają miejsca wilgotne, lecz nie mokre.

 

Zagrożenia

Jak wspomniano wcześniej, kleszcze przenoszą bardzo niebezpieczne dla ludzkiego życia i zdrowia choroby: kleszczowe zapalenie mózgu oraz boreliozę. Kleszczowe zapalenie mózgu wywoływane jest wirusem Flavovirus, którego nosicielami są kleszcze. Pierwsze objawy zachorowania pojawiają się u zarażonego od 7 do 14 doby po ukąszeniu. W tym czasie zarażony dostaje wysokiej gorączki oraz pojawiają się objawy typowe dla zachorowania na grypę. Symptomy te trwają około 7 dni, po czym następuje krótki okres polepszenia samopoczucia. Następnie pojawia się druga faza choroby, związana z zajęciem przez wirus ośrodkowego układu nerwowego. Skutkiem zarażenia wirusem jest utrata świadomości, porażenie kończyn oraz śpiączka. Borelioza natomiast wywołana jest bakteriami Borrelia burgdorferi. Przyjmuje się, że zachorowanie na boreliozę możliwe jest tylko wtedy, gdy kleszcz był nosicielem wspomnianej bakterii oraz gdy wystarczająco długo tkwił w skórze żywiciela. Początkowym objawem zarażenia wirusem Borrelia burgdorferi jest rumień wędrujący. Następstwem zachorowania na boreliozę są zaburzenia rytmu serca, limfocytowe zapalenie opon mózgowych i mózgu oraz choroby stawów.

 

Usuwanie kleszczy

Po zagnieżdżeniu się kleszcza w skórze żywiciela konieczne jest jego natychmiastowe usunięcie. Do usunięcia kleszcza niezbędna jest pęseta. Za jej pomocą należy chwycić kleszcza tuż przy skórze i zdecydowanym ruchem pociągnąć go, kręcąc pęsetą przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Miejsce po ugryzieniu należy zdezynfekować środkiem antyseptycznym. Kleszcza nie należy natomiast smarować masłem ani benzyną, ponieważ istnieje ryzyko, że kleszcz zacznie wydzielać ślinę, która może zawierać niebezpieczne dla ludzkiego zdrowia wirusy lub bakterie chorobotwórcze.

 

Zwalczanie kleszczy

Dezynsekcja kleszczy nie jest łatwym zadaniem, a jej nieprawidłowe przeprowadzenie może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia ludzi i zwierząt. Chcąc przeprowadzić dezynsekcję własnego ogrodu najlepiej skorzystać z usług profesjonalnych firm, na co dzień zajmujących się zwalczaniem insektów. Firma Insector zajmuję się zwalczaniem kleszczy od wiosny do końca lata. Praca polega na przeprowadzeniu oprysku lub zamgławiania na terenach zielonych za pomocą specjalistycznych preparatów. Preparaty te są bezpieczne dla roślin i ludzi.

Wiosna i lato to czas, kiedy do życia budzą się owady – nie zawsze mile widziani goście w naszych ogrodach czy na działkach. Osy i szerszenie to owady społeczne, które budują swoje gniazda w pobliżu ludzkich osiedli w ziemi, na drzewach, w dziuplach czy szczelinach domów. Ich gniazda powstają z materiału podobnego do papieru – przeżutej celulozy zmieszanej ze śliną owadów. Jak zwalczać osy i szerszenie, aby nie zagrażały nam podczas rodzinnych pikników?

 

Osa pospolita (łac. Vespula vulgaris)

Owad z gatunku błonkówki z rodziny osowatych. Osy są najbardziej jadowitymi stawonogami występującymi w Polsce, przez co stanowią duże zagrożenie zwłaszcza dla osób uczulonych na ich jad. Żądło osy jest długie, szablaste i nie posiada harpunowego zazębienia, przez co może być wielokrotnie wykorzystywane do żądlenia, bez ryzyka utraty aparatu jadowego. Wbicie żądła w skórę ofiary skutkuje wpuszczeniem porcji jadu do utworzonej rany. Długość ciała u robotnic osy wynosi od 10 do 14 mm, w królowej do 18 mm, a u samców do 15 mm. Osa pospolita posiada żółto-czarne ubarwienie oraz charakterystyczne przewężenie odwłoka u nasady.

 

Szerszeń europejski (łac. Vespa crabro)

Owad z rodziny osowatych, z grupy żądłówek. Szerszeń jest największym owadem z tej rodziny występującym zarówno w Polsce jak i całej Europie. W szczególności zamieszkuje tereny zasiedlone przez człowieka. Żywi się mniejszymi owadami (najczęściej muchami), owocami, spija nektar z kwiatów i soki z drzew. Szerszenie należą do rodziny osowatych, przez co do złudzenia przypominają osy, choć ich wielkość znacznie przekracza standardowe rozmiary os. Owady te osiągają długość ciała nawet do 25 mm w przypadku robotnic i trutni (męski osobnik) i 35 mm w przypadku królowych. Szerszenie, podobnie jak osy, charakteryzują się żółto-czarna barwą oraz przewężeniem w okolicach odwłoka. Ich jad jest bardziej niebezpieczny dla człowieka niż jad osy, który może spowodować groźny dla życia wstrząs anafilaktyczny.

 

Występowanie

Osy i szerszenie występują powszechnie na całym świecie. Wyjątek stanowi Antarktyda i Arktyka. Szerszenie występowały pierwotnie na terenie zachodniej i północnej Europy oraz w północnej Azji. Obecnie zostały indukowane do Ameryki Północnej, Afryki oraz całej Azji. Owady te budują swoje gniazda w miejscach zacisznych takich jak okapy dachów, strychy, opuszczone nory gryzoni czy dziuple drzew. Gniazda owadów z łatwością można zlokalizować, ponieważ zarówno osy jak i szerszenie są bardzo aktywne w ciągu dnia – niepokojący powinien być nieustający szum jaki wywołują. Wiosną samice zakładają gniazdo i składają jaja, z których po pewnym czasie powstają larwy. Robotnice mają za zadanie dostarczać pokarm, dzięki któremu z larw mogą rozwinąć się dorosłe osobniki owadów. Największy rozwój kolonii owadów następuje po trzech miesiącach od jej założenia, a wraz z końcem lata pojawiają się w niej płodne samice i samce. Formą owadów, które zimują, są zapłodnione w lecie samice, budujące w kolejnym roku nowe gniazdo.

 

Zagrożenia

Budowa żądła os i szerszeni pozwala im na wielokrotne żądlenie swojej ofiary bez tracenia narządu jadowego. Ugryzienia są bardzo bolesne i zależą od wielkości żądła oraz ilości wpuszczanego jadu. Użądlenia os oraz szerszeni są stosunkowo niebezpieczne – im więcej użądleń tym większe prawdopodobieństwo zgonu. Ich niebezpieczeństwo zależy od wielu czynników. Reakcja organizmu na jad owadów zależy od ilości oraz pochodzenia jadu, miejsca ukłucia oraz od indywidualnych predyspozycji organizmu. Uczulenie na jad żądlówek występuje u ludzi rzadko, a u większości pojawia się jedynie reakcja miejscowa w wyniku użądlenia. Objawia się ona zaczerwienieniem, opuchlizną oraz miejscowym bólem. Co ciekawe, mężczyźni w porównaniu do kobiet częściej dotknięci są alergią na jad żądlówek. Osoba uczulona doznaje pod wpływem ukąszenia silnej reakcji alergicznej, doznaje wstrząsu w wyniku którego traci przytomność, a oddech staje się urywany. Niezbędna jest natychmiastowa pomoc lekarska oraz podanie zastrzyku z adrenaliny.

 

Usuwanie gniazd i zapobieganie ich powstawaniu

Usunięcie gniazd os lub szerszeni może być wykonane jedynie przez profesjonalny zespół przeszkolonych pracowników. Jeśli w okolicy swojego domu zauważymy dużą ilość os lub szerszeni może to oznaczać, że w pobliżu znajduje się ich gniazdo. Indywidualne usuwanie gniazda może skutkować wielokrotnym użądleniem, wskutek którego może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, a w konsekwencji śmierci. Zadanie to powinno zostać powierzone strażakom lub wyspecjalizowanym formom zajmującym się dezynsekcją oraz deratyzacją. Usuwanie gniazda polega na wykonaniu oprysku specjalnym środkiem owadobójczym. Przez kilka sekund gniazdo powinno być obficie spryskiwane, po czym osoba usuwająca powinna się bezwzględnie schować. Jako pierwsze giną owady znajdujące się poza gniazdem, dopiero później te, znajdujące się wewnątrz. Aby zapobiec powstawaniu w tych miejscach kolejnych kokonów, przestrzenie po byłych gniazdach spryskiwane są specjalna pianką.

Pluskwa domowa jest niezwykle uciążliwym owadem, żyjącym w najbliższym otoczeniu człowieka. Spotkać ją można w spojeniach łóżek, w szczelinach ścian, na zasłonach oraz żaluzjach. Uporczywa walka z owadem zaczęła się już lata temu i dowodzi, że pluskwy posiadają wyjątkową umiejętność uodparniania się na środniki owadobójcze. Mróz, głód oraz pożar nie są również czynnikiem, który powoduje ich wymieranie. Jak zatem skutecznie pozbyć się pluskiew z domu?

 

Pluskwa domowa (łac. Cimex lectularius)

Pluskwa domowa należy go gatunku owadów z rzędu pluskwiaków różnoskrzydłych z rodziny pluskwowatych. Głównym pożywieniem pluskwy jest krew zwierzęca lub ludzka. Pluskwa osiąga niewielkie rozmiary: od 4 do 6 mm długości oraz do 3 mm szerokości. Charakteryzuje się czerwonobrunatną barwą oraz spłaszczoną budową ciała. Pluskwa posiada owalny kształt, który zwęża się w stronę jej przedniej części. Odnóża pluskwy wyposażone są w specjalne haczyki, które ułatwiają owadowi poruszanie się po nierównych powierzchniach. Za pomocą ssawki, umieszczonej na aparacie gębowym, pobiera od ofiary krew. Ssawka chroniona jest twardą okrywą, która w sytuacji braku pożywienia jest chowana wewnątrz ciała. Ważnym elementem ciała pluskwy są również czułki, które pozwalają na wykrycie zapachu lub ciepła ciała ofiary.

 

Występowanie

Miejsca, w których znaleźć możemy pluskwy w mieszkaniu to szpary w meblach, najczęściej tapicerowanych, w łóżkach, tapczanach, materacach, w ramach obrazów oraz w listwach przypodłogowych. Często ukrywają się również we framugach okien drewnianych, szczelinach tynku, a nawet gniazdkach elektrycznych i kontaktach. Lubią miejsca zaciemnione i zaciszne, a na żer wychodzą w nocy. Dlatego najchętniej wybierają materace łóżek, gdyż oprócz dogodnych warunków do egzystencji mają również dobry kontakt z ich głównym pożywieniem, czyli ludzką krwią.

 

Zagrożenia

Sposobów przedostania się pluskwy do domu jest bardzo wiele. Pluskwy przenoszą się do mieszkania na naszych ubraniach, w sytuacji, gdy mieliśmy kontakt z osobami lub miejscami zarażonymi. Najczęściej spotkać je możemy w hotelach, pociągach, ubraniach z second-handu, używanych meblach czy w szpitalach. Pluskwy są nieaktywne w dzień, natomiast w nocy wychodzą ze swoich kryjówek i atakują żywicieli. Na ciele ofiar pozostawiają czerwone, swędzące ślady o niewielkiej średnicy. W zależności od osobistych predyspozycji człowieka na ciele mogą pojawić się odczyny uczuleniowe lub inne, nieopisane objawy miejscowe. Niektóre badania podają, że pluskwy przenoszą groźną dla zdrowia bakterię gronkowca złocistego. Jednak nie ma wystarczających dowodów na przenoszenie przez te owady chorób.

 

Jak sprawdzić czy pluskwy są w domu?

Pierwszym sygnałem obecności pluskiew w domu są oczywiście żywe lub martwe owady, ale również oskórek po wylinkach larw oraz jaja czy larwy. Kolejnym objawem są ślady krwi na pościeli czy ubraniach. Krew ta jest produktem metabolicznym owadów – to strawiona i wydalona przez owady ludzka krew. Charakterystyczne dla tych owadów jest tworzenie skupisk, dlatego ślady odchodów pojawiać się będą grupami. Pluskwy możemy również poznać po specyficznym zapachu. Owady te wydzielają słodki zapach podobny do kolendry, migdałów lub spleśniałych malin. Intensywny zapach może świadczyć o dużym ich skupisku. Ostatnim sygnałem obecności pluskiew są małe, zaczerwienienie miejsca na skórze po ugryzieniach.

 

Usuwanie pluskiew z domu

Odporność pluskiew na niekorzystne warunki bytowe jest ich znakiem charakterystycznym. Owady te potrafią przetrwać mróz, głód i pożar, a z czasem uodporniają się również na środki owadobójcze. Domowy sposób walki z pluskwami opiera się na dokładnym odkurzeniu szczelin w łóżku, meblach oraz w listwach przypodłogowych. Worek z odkurzacza należy włożyć w plastikową torbę, dokładnie zawiązać i wyrzucić. Wszystkie ubrania, pościel, koce i narzuty należy wyprać w możliwe wysokiej temperaturze i wyruszyć gorącym powietrzem w celu pozbycia się jaj i larw pluskiew. Jeśli z usuwaniem pluskiew z domu chcemy poradzić sobie bez korzystania z pestycydów można również wypróbować czyszczące maszyny parowe. Urządzenia te, dzięki zastosowaniu wysokiej temperatury, zabijają owady znajdujące się w szczelinach naszego domu. W sytuacji, gdy domowe sposoby walki z owadami nie pomogą, konieczne będzie zastosowanie pestycydów, czyli silnych środków owadobójczych. Preparaty te przeznaczone są do wykonywania oprysków wewnątrz i na zewnątrz budynków. Środki te pomogą również w zwalczaniu mrówek i rybików cukrowych. Jeśli i te czynności nie pomogą, o pomoc możemy poprosić wyspecjalizowaną firmę, profesjonalnie zajmującą się dezynsekcją.

 

Zapobieganie

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zagnieżdżeniu się pluskiew w naszym domu jest regularne i dokładne sprzątanie wszystkich szczelin. Szczególnie narażonymi na przebywanie pluskiew miejscami są łóżka, materace oraz wszelkie meble tapicerowane. Materace najlepiej przechowywać w plastikowych pokrowcach, które nie będą atrakcyjnym miejscem do bytowania dla owadów.

Niekiedy w miejscach bytowania ludzi zadomawiają się drobne, ale niezwykle uciążliwe owady, które wyrządzają szkody w gospodarstwie domowym lub przenoszą niebezpieczne choroby. Obecność insektów nie jest pożądana z wielu powodów: mogą przenosić choroby, kąsać, brudzić, niszczyć ubrania lub żądlić. Na miejsce swojego bytowania wybierają najczęściej wilgotne, ciepłe i zaciemnione miejsca takie jak kuchenne szafki, listwy przypodłogowe czy szczeliny w ścianach. Większość z nich wytępić można domowymi sposobami, lecz dezynsekcja niektórych wymaga profesjonalnej pomocy. Jakie insekty mogą pojawić się w mieszkaniu? Podjemy najlepsze sposoby na ich skuteczne pozbycie się.

 

Domowe szkodniki

Szkodniki występujące w domach i ich najbliższej okolicy mogą przenosić groźne dla życia choroby, niszczyć elementy wyposażenia domu, a nawet zagrażać naszemu życiu. Domowe insekty lubią zaciemnione, wilgotne i ciepłe pomieszczenia. Z tego powodu z chęcią zamieszkują łazienki, kuchnie oraz sypialnie. Szkodnikami należącymi do grupy insektów lubiących takie warunki są pluskwy, karaluchy, rybiki cukrowe czy prusaki. Ich pojawienie się w domu wymaga naszej natychmiastowej interwencji, aby populacja szkodników nie wzrosła na tyle, że konieczna będzie pomoc profesjonalnych firm zajmujących się dezynsekcją. Na rynku środków owadobójczych znajdziemy wiele środków chemicznych do usuwania z domu niepożądanych lokatorów, a sklepowe półki aż uginają się od specjalnych past, proszków, granulek, płynów i aerozoli. Jednak nie tylko one są skuteczne. Istnieje wiele domowych sposobów, które posiadają równie dobrą skuteczność jak specjalne środki chemiczne.

 

Mrówki

Mrówki należą do pożytecznych owadów, które zjadają na przykład szkodniki (mszyce) niszczące rośliny. Jednak występowanie mrówek w domu wiąże się z pewnym utrapieniem i szkodami, jakie wyrządzają mrówki w kuchni. Najczęściej w mieszkaniach możemy spotkać mrówki faraona. Faraonki są niewielkimi owadami, które bez problemu przedzierają się przez szczeliny w naszym domu. Ponadto, owady te bardzo łatwo przystosowują się do warunków panujących w mieszkaniach, dzięki czemu nie straszna im zmiana temperatury czy wilgotności. Mieszkając w bloku, mrówki faraona bardzo trudno wytępić w pojedynkę, ponieważ jedna kolonia mrówek posiada kilka królowych. Powoduje to bardzo szybki przyrost liczebności kolonii mrówek. Chcąc pozbyć się skutecznie tych owadów w bloku, dezynsekcję należy przeprowadzić wspólnie z sąsiadem. W mieszkaniach możemy również spotkać mrówki gmachówki, hutnice, darniowe, rudnice oraz amazonki. To co je odróżnia od mrówek faraonek to przede wszystkim budowanie swoich gniazd poza mieszkaniem. Ich obecność w domu wynika z konieczności poszukiwania pożywienia, które często znajdują w kuchni. Domowe sposoby na pozbycie się mrówek opierają się na zastosowaniu octu lub soku z cytryny w miejscach pojawiania się tych owadów. Pomogą również świeże zioła (mięta, cynamon lub liście pomidora).

 

Rybiki cukrowe

Rybiki cukrowe to niewielkie i niegroźne insekty, które kochają wilgotne, chłodne i ciemne miejsca. Kryją się w szczelinach w podłodze, między ścianami czy pod tapetami. Lubią jeść materiały takie jak papier, płyty kartonowo-gipsowe, a nawet tkaniny. Najczęściej spotkamy je zatem w łazience lub toalecie, gdzie ich pojawienie się raz na jakiś czas nie powinno wzbudzić naszego niepokoju. Jeśli jednak ich liczebność wzrośnie warto zastosować kilka sprawdzonych sposobów na ich pozbycie się. Warto wykorzystać najprostsze środki, ponieważ rybiki nie lubią zapachu lawendy, wanilii i olejku cytrynowego. Kilka kropel wybranego olejku należy dodać do wody i za pomocą butelki z dozownikiem rozpylić mieszaninę w miejscach pojawienia się tych owadów. Równie skuteczne może okazać się rozłożenie nasączonych olejkiem wacików w rogach łazienki. Po kilku dniach rybiki powinny zniknąć. Innym skutecznym sposobem będzie rozsypanie w łazience mieszaniny cukru pudru i boraksu w stosunku 1:1 w szczelinach z których wychodzą rybiki.

 

Mole

Mole spożywcze to nieduże motyle nocne, których larwy żerują na suchych pokarmach znajdujących się w kuchni lub spiżarni takich jak cukier, kasze, mąka i ziarna. Często stosowanym środkiem przeciw molom są powszechnie dostępne, gotowe produkty chemiczne, jednak warto pamiętać o tym, że większość z nich zawiera niekorzystne dla naszego zdrowia składniki. O wiele bezpieczniejszym rozwiązaniem są domowe sposoby na mole spożywcze, które nie wpływają na jakość produktów znajdujących się w naszej spiżarni. Walkę z molami spożywczymi warto rozpocząć od gruntownych porządków w szufladach i szafkach kuchennych, czyli tam gdzie pojawiają się mole. Najważniejszą zasadą jest pozbycie się z domu wszystkich produktów spożywczych, w których znajdują się złożone larwy moli. Kolejnym krokiem jest odkurzenie wszystkich szafek i szuflad oraz wymycie ich ciepłą wodą z mydłem. W celu upewnienia się, że w żadnym zakamarku nie pozostały larwy moli, stosujemy metodę wykorzystującą użycie octu. Do szafek wstawiamy naczynie z gorącym, parującym roztworem wody z octem, zamykamy je i czekamy, aż ciecz wystygnie.

Karaluchy i prusaki, pojawiające się w domu, budzą nasze obrzydzenie. Powszechnie przyjmuje się, że owady te przenoszą groźne dla ludzkiego zdrowia choroby przez co są bezlitośnie tępione. Mimo tego kłopotliwego sąsiedztwa o życiu karaluchów i prusaków wciąż wiemy niewiele. Choć karaluchy i prusaki towarzyszą ludzkości od wieków, a w okresie kultury łowieckiej były poszukiwanym dobrem, wraz z odkryciem przez ludzi rolnictwa stały się dla wszystkich kłopotliwym sąsiadem.

 

Karaluch (łac. Blatta orientalis)

Karaluch należy do owadów synantropijnych, co oznacza, że żyje on w siedliskach człowieka. Najczęściej wybiera miejsca bogate w pokarm, czyli kuchnie lub magazyny i spożywa produkty żywnościowe pozostawione przez człowieka. Owad ten osiąga długość ciała do 3 cm. Posiada czerwone lub czarno-brązowe ubarwienie oraz długie czułki, dzięki którym odnajduje pokarm. U męskich osobników owada charakterystyczna jest skrócona pokrywa, niezakrywająca odwłoka, natomiast u samic występują jedynie zalążki skrzydeł. Proces rozmnażania owadów jest długi, choć mało skomplikowany. Samica owada składa około 14-16 jaj w specjalnie przygotowywanym kokonie, a ich późniejszy rozwój trwa około 279 dni i odbywa się w temperaturze pokojowej. Karaluchy są wszystkożerne, potrafią nawet strawić i odżywić się ludzkim włosem.

 

Prusak (łac. Blattella Germanica)

Prusak należy do gatunku karaczana z rodziny zadomkowatych i podrodziny Blattellinae. Owad ten swoim wyglądem bardzo przypomina wspomnianego wcześniej karaluch. Osiągana przez prusaka długość ciała mieści się w granicach od 10 do 13,3 mm. Posiada brudnożółte ubarwienie ciała oraz odnóży, które może mieć również w niektórych miejscach czerwonawy odcień. Tzw. przedplecze, czyli część tułowia u szcześcionogów, osiąga długość od 2,4 do 3,3 mm. Przedplecze opatrzone jest dwoma podłużnymi, brunatnymi pasami, natomiast pokrywy są nieco dłuższe niż odwłok, o brudnożółtym zabarwieniu. Posiada dobrze rozwinięte tylne skrzydła. Podobnie jak karaluchy, prusaki zamieszkują miejsca bytowania człowieka, zwłaszcza kuchnie, magazyny czy piekarnie.

 

Występowanie

Karaluchy oraz prusaki należą do owadów synantropijnych, co oznacza, że za miejsce swojego bytowania najczęściej wybierają te, w których przebywa również człowiek. Z łatwością można rozpoznać miejsca, w których przebywają owady, ponieważ terytorium swojego bytowania znaczą odchodami. Ściany, meble oraz urządzenia znajdujące się w domu pokryte będą brązowymi kropkami. W odchodach tych owadów zawarty jest tzw. feromon agregacyjny, który pozwala oznaczać miejsce bytowania jako bezpieczne. Feromon powoduje, że w pomieszczeniach z dużą populacją prusaków lub karaluchów wyczuwa się specyficzny i nieprzyjemny dla człowieka zapach. W siedliskach ludzkich najczęściej spotkać je można w kuchni i łazience, ponieważ do rozwoju oraz przeżycia potrzebują pożywienia i wilgoci. W pokojach spotkać je można w okolicy okien i na łóżku, gdzie wybierają bezpieczne dla nich szczeliny pomiędzy framugą a materacem. Najczęściej owady te kryją się w szczelinach mebli oraz w różnych urządzeniach, wytwarzających ciepło lub wilgoć. Do mieszkań przedostają się różnymi sposobami. Zazwyczaj do transportu wykorzystują rury, kanały wentylacyjne, a sytuacji, kiedy na zewnątrz panują niesprzyjające warunki pogodowe, przedostają się także przez okna.

 

Zagrożenia

Opisywane owady są nieszkodliwe dla człowieka i nie atakują go. Szkodniki te nie gryzą ani nie kują ludzi, by zyskać pożywienie. Prusaki oraz karaluchy roznoszą jednak zarazki, mikroorganizmy i drobnoustroje. Przenoszą około 40 popularnych chorób, które są niebezpieczne dla człowieka i zwierząt. Czym więc można zarazić się od wspomnianych owadów? Najczęstszymi chorobami, którymi można zarazić się od karaczanów są te, które towarzyszą niehigienicznemu trybowi życia. Należą do nich przede wszystkim czerwonka, choroba Heinego-Medina, dur brzuszny oraz wirusowe zapalenie układu pokarmowego. Najczęstszą przyczyną zakażeń jest zanieczyszczenie pożywienia przez odchody karaluchów oraz prusaków. Równie niebezpieczne są szczątki martwych owadów, których kontakt z żywnością może skutkować przeniesieniem choroby na spożywającego jedzenie człowieka. Obserwuje się wzrost reakcji uczuleniowych na owady, ich szczątki oraz wydzieliny.

 

Usuwanie i zapobieganie

Obecność karaluchów oraz prusaków w mieszkaniu może być objawem braku czystości. Zachowywanie czystości to więc najlepszy sposób na walkę z owadami, które żywią się resztkami pożywienia znajdującemu się w brudnych mieszkaniach. Pomóc może również wyziębienie mieszkania, ponieważ w temperaturze poniżej 4 stopni Celsjusza karaluchy oraz prusaki giną. Warto również zastosować mieszankę cukru i proszku do pieczenia – miksturę wystarczy umieścić na talerzykach w różnych miejscach domu. Takie połączenie składników powoduje pęcznienie wewnątrz karalucha i jego rozrywanie.Jeśli jednak nie poradzimy sobie z wytępieniem szkodników domowymi sposobami dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z pomocy zaawansowanych środków owadobójczych. W sklepach dostępne są spreje, żele i proszki, które z łatwością poradzą sobie z dezynsekcją owadów w naszym domu.

Źródło: http://myslowianki.pl/karaluchy-charakterystyka-slady-obecnosci-szukac-zwalczac/
https://bios.net.pl/blog/karaluchy-i-prusaki-w-domu-jak-sie-ich-pozbyc